نحوه کارکرد موتورخانه و انواع موتورخانه

موتورخانه چیست؟

به بخشی از ساختمان که در آن کلیه تجهیزات مربوط به گرمایش و سرمایش ساختمان و تجهیزات کنترل وسایل الکتریکی وجود دارد، موتورخانه گفته میشود. در واقع موتورخانه مانند قلب یا مغز در بدن انسان است. همانطور که قلب و مغز با فعالیت خود ضامن زنده بودن و فعالیت سایر اندام ها هستند، موتورخانه ها در ساختمان های اداری، مسکونی، تجاری، تفریحی و سایر ساختمان ها هم همین نقش را ایفاء می کنند و نبود و یا ایراد در آنها می تواند کل فعالیت ساختمان را مختل کرده و یا کلا متوقف کند.

ابعاد و تجهیزات بکار رفته در موتورخانه به مساحت ساختمان و مرکز مورد نظر بستگی دارد. هر چه ساختمان بزرگتر و وسیع تر بوده و تعداد واحدهای بیشتری داشته باشد، فضای موتورخانه بزرگتر و تجهیزات به کار رفته در آن باید بیشتر خواهد بود.

انواع موتورخانه

موتورخانه انواع مختلفی دارد. موتورخانه ها بر اساس نوع ساختمان طبقه بندی میشوند: ساختمان های مسکونی، صنعتی،  تجاری، اداری و بیمارستانی هر کدام موتورخانه مخصوص به خود را دارند اما مهمترین نوع موتورخانه صنعتی و ساختمانی است.

در موتورخانه چه تجهیزات و اجزایی وجود دارد؟

به طور کلی این مرکز کنترل چه صنعتی باشد و چه ساختمانی در آن اجزای ذیل وجود خواهند داشت که هر کدام کارکرد و مورد استفاده خاصی دارند:

• دستگاههای سرد کننده آب و یا چیلرها
• مخازنی برای تجمع و نگهداری آب داغ مصرفی
• تبدیل کننده های حرارت که اصطلاحا به آنها دیگ بویلر یا دیگ آب داغ می گویند.
• پمپ های مخصوصی که برای پمپاژ آب گرم و سرد استفاده می شوند و وجود آنها برای انتقال آب به طبقات مختلف ضروری است.
• اتصالات و لوله هایی که باید این آب گرم و سرد را به طبقات مختلف برسانند و باید از جنس مناسب و مقاومی انتخاب شوند.
• وسایل الکتریکی که در واقع کنترل کننده انرژی و نیرو محرکه هستند. از این وسایل می توان به سنسورها، سوپاپ های الکتریکی، تنظیم کننده های شعله و تنظیم کننده های چیلر اشاره کرد.
• و در نهایت برج خنک کننده هم در موتورخانه وجود دارد.

موتورخانه چطور کار می کند؟

در موتورخانه دو جزء مهم وجود دارد که قبلا به آنها اشاره کردیم. چیلر و بویلرها این دو جزء هستند که در واقع کار مهمی را در فرایند کار موتورخانه انجام می دهند. چیلرها کاری که انجام می دهند، کاهش دمای آب ورودی به آن است. یعنی باعث خنک شدن جریان آب می شوند.

در مقابل دستگاه بویلر دمای آب ورودی را افزایش خواهد داد.گرم کردن و افزایش دمای آب بوسیله مشعل هایی که با گاز تغذیه میشوند، انجام خواهد گرفت. بعد از اینکه دمای آب توسط دو منبع جداگانه بالا و پایین رفت. هر کدام آب ورودی خود را داخل لوله های جداگانه هدایت می کنند و حالا باید با استفاده از یک پمپ قوی این آب  گرم و سرد از داخل لوله های رابط به طبقات مختلف ساختمان پمپاژ شود.

آب گرم و سرد داخل این لوله ها علاوه بر استفاده در حمام ها و روشویی ها باعث گرم و سرد شدن سیستم گرمایشی و سرمایشی ساختمان هم می شوند. افرادی که با کار موتورخانه آشنا نیستند و تجهیزات و وسایل آن را نمی شناسند، بعد از ورود به این فضا مجموعه ای از لوله و اتصالات می بینند که برایشان شاید عجیب و البته بسیار سردرگم کننده به نظر برسد اما در واقع این طور نیست و همه این اتصالات وظیفه خاصی داشته و کار مشخصی را انجام می دهند.

برای بهینه شدن کارکرد موتورخانه باید چه نکاتی رعایت شود؟

برای اینکه کارکرد این مرکز کنترل بهتر و دقیق تر باشد رعایت نکات ذیل ضروری است

• اول اینکه تجهیزات موتورخانه باید به موقع سرویس کاری شده و تنظیمات لازم روی آنها انجام شود.
• شعله گاز و مشعلی که برای گرم کردن آب استفاده میشود باید با دیگ تطابق داشته باشد.
• دیگ ها و لوله ها باید عایق کاری شده باشند.
• رسوب گیری و شستشوی دیگ ها باید در یک بازه های زمانی تعیین شده به دقت انجام شود.