قبل از اینکه به سراغ محاسن و معایب موتورخانه برویم، بهتر است یک تعریف کلی از این اصطلاح داشته باشیم. موتورخانه به فضایی در داخل یا خارج ساختمان ها گفته می شود که تمامی ابزارها و سیستم های مکانیکی و الکتریکی تولید گرما ، سرما و آب گرم در آنها تعبیه شده و این وسایل و به دلیل اینکه بزرگ و سنگین هستند حتما باید در فضایی جداگانه از ساختمان نگهداری گردیده تا هم استفاده از آنها بهینه و بهتر باشد و هم اینکه خطرات کمتری را برای ساکنین ایجاد کند. اما هر سیستمی که برای تولید آب گرم یا هوای گرم داخل ساختمان ها اعم از مسکونی یا اداری و یا تجاری مورد استفاده قرار بگیرد قطعا معایب و محاسنی خواهد داشت که موتورخانه ها هم از این قائده مستثنی نیستند و مانند همه دستگاهها و سیستم هایی دیگر می توانند در برخی مواقع مفید و برخی موارد هم دردسر آفرین باشند که در ادامه ما به محاسن و معایب موتورخانه مرکزی اشاره خواهیم کرد.
موتورخانه مرکزی چه معایب و چه محاسنی دارد
- اولین مزیتی که برای موتورخانه مرکزی در نظر گرفته می شود، طول عمر بیشتر آنها است یعنی استفاده درست و تعمیرات و نگهداری به موقع از آنها می تواند شما را تا سال ها از هزینه های زیاد و مجدد محفوظ داشته در عین اینکه همیشه آب گرم و سیستم گرمایش مطبوعی در ساختمان مورد استفاده خواهید داشت.
- اگر موتورخانه مرکزی را برای سه واحد یا بیشتر مورد استفاده قرار دهند به لحاظ انرژی مقرون به صرفه تر بوده و هزینه های کمتری را برای ساکنین ساختمان به همراه خواهد داشت. علت اینکه گفته می شود تعداد واحد ها سه یا بیشتر باشد به لحاظ تراکم بیشتر است و همان تقسیم میزان مصرف انرژی که در تعداد واحد های بیشتر این میزان مصرف انرژی هم کمتر خواهد شد.
هزینه های کمتر برای راه اندازی موتورخانه مرکزی
- برای نصب و راه اندازی موتورخانه مرکزی هزینه های اولیه کمتری نسبت به دستگاهها با کاربرد مشابه لازم است البته همانطور که گفته شد این موضوع برای واحد ها سه تا و بیشتر صدق می کند.
- مزیت دیگر موتورخانه مرکزی ایمن تر بودن آن است. موتورخانه مرکزی به دلیل اینکه در فضایی خارج از محل مسکونی یا ساختمان تعبیه می شود به لحاظ ایمنی بهتر بوده و خطرات کمتری را برای ساکنین به همراه خواهد داشت البته همانطور که اشاره شد اگر تعمیرات و نگهداری مناسب و به موقعی داشته باشد.
- مزیت و نکته حائز اهمیت برای موتورخانه مرکزی این است که برای تعبیه و نصب دستگاههای مربوط به آن نیاز نیست از فضاهای مفید ساختمان ها استفاده شود و استفاده از فضاهای بدون استفاده مانند زیرزمین و پارکینگ هم امکان پذیر خواهد بود. بنابراین در ساختمان های امروزی که متراژ پایینی دارند به راحتی قابل استفاده است.
تجمع همه تجهیزات لازم در موتورخانه مرکزی
- همه دستگاههای مورد نیاز برای این سیستم مانند تجهیزات برودتی و حرارتی و تاسیسات بهداشتی و آتش نشانی و برق اضطراری و تابلو برق ها و هر چیز دیگری که در این خصوص لازم است در یک مکان جمع شده و علاوه بر اینکه فضای کمتری خرج می شود، نگهداری از آنها را ساده تر و مقرون به صرفه تر است.
- اجرای سیستم دودکش متمرکز برای این سیستم مرکزی یکی از مزیت های دیگر آن محسوب می شود.
- به علت اینکه هوای لازم برای سوخت و احتراق از هوای آزاد بیرون تامین می شود، کیفیت هوای داخل ساختمان ها هم بهتر شده و دچار کمبود اکسیژن نخواهند شد.
- مزیت دیگری که برای موتورخانه مرکزی در نظر گرفته می شود، این است که چون این سیستم به صورت مترکز بوده و همه تجهیزات الکتریکی و مکانیکی مورد نیاز آن در یک محل تجمع کرده اند، ضریب همزمانی میزان ظرفیت کلی دستگاههای حرارتی هفتاد درصد از سیستم هایی که به صورت غیر متمرکز استفاده می شوند، کمتر است. در سیستم های غیر متمرکز دستگاه بر اساس پیک بار هر واحد انتخاب می شود.
معایب موتورخانه مرکزی
در کنار محاسنی که برای موتورخانه مرکزی نام بردیم، یکسری معایب هم وجود دارد که در ذیل به آنها اشاره خواهیم کرد:
- از معایب موتورخانه مرکزی می توان به استفاده از فضای بیشتر اشاره کرد با وجود اینکه فضای مناسب برای این سیستم فضای مفیدی می تواند، نباشد اما نسبت به سیستم های دیگر به فضای بیشتری نیاز دارد.
- تغییرات مورد نیاز برای بار حرارتی واحد ها با تاخیر بیشتری انجام خواهد شد
- نیاز به تعمبرات و نگهدرای دایم دارد که از معایب موتورخانه مرکزی است.
- از معایب دیگر موتورخانه مرکزی ایجاد اختلاف نظر در میزان حق شارژ بین ساکنین است که عموما اتفاق می افتد.